Osmanlı’nın son döneminde doğmuş ve yetişmiş; ömrünün uzun bir kısmını da Cumhuriyet döneminde geçirmiş, dolayısıyla iki dönem arasında köprü vazifesi görmüş şahıslar arasında sonraları Tahir Olgun adıyla bilinen Tâhirü’l-Mevlevî’nin önemli bir yeri vardır. Sufi ve mesnevihan, şair, edip, müverrih, muharrir, muallim gibi sıfatlarla mücehhez, döneminin iyi yetişmiş insanlarından olan Tâhirü’l-Mevlevî, hayatının son döneminde giriştiği şerh çabasıyla gelenekte mühim bir mevki olan Mesnevî şârihi ünvanını da kazanmıştır. Mensubu bulunduğu medeniyetin değerlerini zor zamanlarda, eğitim yanında yayıncılık faaliyetleri üzerinden de dile getirmeye, yaşatmaya, nakletmeye gayret etmiş, bu minvalde birçok örnek eser ortaya koymuş bir münevverdir.
Ṭâhirü’l-Mevlevî külliyatımızın 34. kitabı onun 1114 şiirinin yer aldığı Türkçe kaleme aldığı toplu şiirleri. Bu kitapta bir araya toplanan şiirleri, Türkçe üç divanı ile, çeşitli kitap ve dergilerde yer alan diğer şiirlerinden meydana gelmektedir. Kitabın birinci kısmında şairin ilk şiirlerinin yer aldığı Dîvânçe-i Ṭâhir; ikinci kısımda Ṭâhirü’l-Mevlevî’nin İkinci Divanı, üçüncü kısımda Dîvân-ı Ṭâhirü’l-Mevlevî yer almakta. Ṭâhirü’l-Mevlevî’nin Diğer Şiirleri adlı dördüncü bölümde de, şairin yukarıda adları geçen üç divanı dışında kalan şiirlerine yer verilmiştir.
Toplu şiirlerin üst başlığı şairin âdeta kendine seslendiği alttaki beytinden hareketle “Âh ey Ṭâhir!” oldu.
Âh ey Ṭâhir! O bezm-i maʿnevî mestânına
Ḳalbden peymâne, sevdâdan sebûlar var idi.
Bu eserin tekmil hale gelmesi, kültür ve medeniyet dünyamıza ait çevirileri ve Osmanlı Türkçesinden hazırladığı eserlerle tanıdığımız Mehmet Atalay’ın gayretleri ve titiz çabasıyla gerçekleşti.
