İnsanın eşrefi mahlukat kılınmasına ve halife olarak tayin edilmesine sebep olan şey akıldır. Akıl insanın ilahî bir yetisidir ve bu yönüyle duyular ve duygular(hevâ-tutkular)dan ayrılır.
Akıl bilimsel faaliyetlerde felsefî ve dinî meselelerde yol gösterici mercidir. Dolayısıyla bilimsel faaliyetlerin temelinde duyular haricinde akıl bulunmaktadır. Felsefe ve özellikle gelenekte en değerli ilim kabul edilen metafiziğin üzerine inşa edildiği kaynak akıldır. Dinî meselelerin anlaşılması yorumlanması ve uygulanmasında da akıl gereklidir çünkü din akıl sahibi varlıklara gönderilmiştir. Tüm bu önemli fonksiyonlarına binaen dinî ilimler içerisinde akla en çok vurgu yapan ve en temel İslâmî ilim olan kelam ilmine
