Ömer Seyfettin'in övgüyle bahsettiği Hayâl İçinde edebiyat
tarihçileri tarafından Hüseyin Cahit Yalçın'ın en önemli romanı olarak kabul edilir. Söz konusu romanda merkezî kişi olan Nezih okuduğu romanların etkisiyle hayal dünyasında yaşar ve gayrimüslim bir kızı zihninde idealize eder. Ancak Nezih romanın ilerleyen sayfalarında hayal dünyasından hayatın hakikatlerini anlayarak ve olgunlaşarak uzaklaşır. Bu olgunlaşma sürecinin sonucunda Nezih'in platonik aşkın yerine koyduğu değer ise vatana karşı duyduğu vazifelerdir. Bu bağlamda Hayâl İçinde Nezih'in hayalden hakikate doğru yolculuğunu anlatır. İç dünyasında gerçekleşen yolculuğun yanı sıra Nezih'in sevdiği kızı takip etmesi ile okur İstanbul sokaklarında bir gezintiye çıkar ve böylelikle roman tarihsel ve kültürel bir belge olma niteliği kazanır.
Bu kitapla Servet-i Fünûn'un önemli romanlarından biri olan Hayâl İçinde bağlamsal sözlük ve açıklamalı dipnotlarla birlikte ilk defa yeni harflere aktarılma imkânı bulmuştur.
