Mem ile Zin, şairin “Ah mine′l-aşki’ ve halatihi / Ahraka kalbi bi hararatihi” dizelerindeki gibi yakıcı bir öyküdür.
Mem, Zin aracılığıyla kemale erer ve ′aşk′ın aşkınlaştırıcı işlevi bir kez daha kendini gösterir. Botan havzasında evvel baharın başlangıcı olan Nevruz′da başlayan macera, kabirde son bulur. İki sevgili ızdırap dolu yaşamlarını, mezarda birleşerek noktalar. Mem, ince belli, zarif sevgilisini, Bey kabre indirdikten sonra sarar ve ′murad′ına erişir. Cefa dolu bir ömrün ödülü, tıpkı Kays ile Leyla′da olduğu gibi öte dünyada kavuşmaktır.
Doğulu ve Batılı her aşk aynı yolu izleyerek aynı sona ulaşır. Sadık Yalsızuçanlar’ın kaleminden Mem ile Zin, dilden dile dolaşan bu ezeli macerayı yeniden anlatmayı deniyor.
