Tilkitepe ve Van Kalesi Höyüğündeki Kalkolitik ve Erken Tunç Çağı'na ait yerleşim tabakaları Van
şehrinin yerleşim tarihi ve uzak geçmişi hakkında çok önemli verileri barındırırlar. Elbette bu prehistorik
geçmişe Erciş'in kuzeyindeki Gürgürbaba Tepe mevkiinde tanımlanan Alt ve Orta Paleolitik dönemler ile
Van-Gürpınar ilçe sınırları içinde Tırşin'de Neolitik Dönemle ilişkilendirilen kaya resimlerini de eklemek
gerekmektedir.
Bilindiği gibi Van Demir Çağı'ndan itibaren Urartu Krallığı'nın kurulmasıyla başkent Tuşpa olarak
günümüzdeki Van Kalesi Kayalığında ilk biçimini alır. I. Sarduri'nin Madırburç'taki yazıtı ve yapıtı
krallığın bu dönüşüm hikâyesinin Assur dilindeki ilk ifade edilişi ile birlikte kültürel gelişiminin de
kodlarını yansıtmaktadır. I. Sarduri ile başlayan bu değişim öyküsü başkent Tuşpa olmak üzere ağırlıklı
olarak Van Gölü Havzasındaki yerleşimlerde ve krallığın yayıldığı Güney Kaf kasya ve Kuzeybatı İran gibi
bölgelerde köklü bir biçimde İşpuini Minua I. Argişti II. Sarduri ve I. Rusa gibi krallarla artarak devam
eder.
Van kentinin uzak-yakın yerleşim tarihini ve özellikle Demir Çağı'ndaki durumunu arkeolojik verilerle
yorumlayıp ele alarak okuyucuya sunan bu kitap klasik bir arkeolojik rehber kitabı olmasının ötesindedir.
Özellikle Van Gölü Havzasında Urartuların yarattığı değişimin anlaşılması için bir asırdan fazladır
sürdürülen arkeolojik araştırma ve kazı çalışmaları başkent Tuşpa'da son on yıldır sürdürülen kazıların
güncel verilerinin süzgecinden geçirilerek okuyucuya sunuluyor. Urartu Krallığı'nı kurulduğu coğrafyasıyla
yerinden ve son arkeolojik bulgularla birlikte yeniden yorumlaması söz konusu çalışmayı daha anlamlı ve
değerli kılmaktadır.
